Osmanlı Motifli Kilim Modelleri

Geçmişten günümüze kadar birçok genç kızlarımızın ve yetişkin kadınlarımızın dokuduğu, ördüğü halı yastığı, halı, kilim, dantel, yolluk, çanta daha sayamadığımız birçok gelenek ve görenekleri yansıtan motifleriyle gözler önüne serdikleri tarihi mirasımızın bir parçalarıdır bunlar. Bahsettiğimiz desen ve motiflerin hepsinin başka başka taşıdığı manaları vardır. Milyonlarca yıldan bugüne kadar uzanan bu motiflerin hepsinin hususi özel isimleri vardır.

Osmanlıda Motif ve Desen

Osmanlıda motif ve desenleri kilimlere işleyen genç kızlarımızın ve kadınlarımızın, mevcut sürdürdüğü yaşamında içerisinde bulunduğu ruhsal durumu yansıtan motifleri lanse etmiştir. Bunlar kadınlar için, Halkın içindeki yerini, temennilerini, isteklerini, evlenme, bekâr kalma, boşanma gibi medeni durumlarını, taşınma, doğal afet, hüzün, sevinç, özlem gibi daha birçok sayamadığımız durumlarını sembollerle lanse etmişlerdir.

Osmanlı kilim motifleri hakkında çok kapsamlı bir araştırma yapılmamış olsa da, kilimi dokuyan kişiden anlaşılırdı motifin ne demek istediği, o dönemdeki kadınlarımızın bir yerde kendi içlerini döktükleri yerin adıydı motif ve desenler.

Motif ve Desenin Manası

Aslında o dönemde moda olan halının ya da kilimin ip kalitesi, dayanıklığından ziyade motifinde taşıdığı anlamla birlikte değer kazanıyordu. Türklerin coğrafyasında dokunan halıların, kilimlerin, desen anlamlarına göre, Türk, Yörük, Afşar gibi adlarla anlamlandırılırdı. Düz ve el dokumalarının isimlendirme şekli, dokunduğu mekana göre adlandırılırdı.

Motif nedir?

Halı ya da kilim üstünde mevcut bulunan kompozisyon etkenlerden biridir. Bu etken, küçücük bir nokta şeklinde de olabilmesi mümkün, öte yandan nişan, kolye gibi devasa bir şekle de dönüşebilir. Motifler natürel ortamdan ilham alınarak belirlenir, nehir, dağ, ağaçlık, orman, hayvanlar gibi doğal unsurlardan beslenir. Genel olarak başlıklar halinde sıralarsak hayvansal, bitkisel, matematiksel, karmaşık ve sembolik motifler olarak beş başlık altında kategorize edebiliriz.