Franchise Vereni İnceleme

Franchise Vereni İnceleme

FRANCHISE VERENİ VE MARKAYI İNCELEME

NİYET VE KABİLİYET TESTİ 

Franchise alan, öncelikle franchise veren firmaların niçin ve nasıl franchise verdiğine, yani “niyetine” ve “kabiliyetine” bakmalıdır.

Franchise vermekteki niyetini anlarsa, gelişmeleri ve yazılı olmayan kuralları çok daha kolay tahmin edebilir. Örneğin,

Dedesinden kalan meşhur markasını, bu işin okulunda okumuş oğluyla birlikte franchise etmek için yola çıkan girişimci, markasına halel getirecek hiçbir şey yapmaz, yaptırmaz, risk almaz. İşten emin olmadan, kendi felsefesini paylaşmayan birine, tutmayacak bir yere franchise vermez. Franchise alınca yanılma ihtimali düşüktür.

Maddi olarak batmakta olan ve kendini kurtarmak için markasının haklarını satan biri, işi önüne gelene verir, çoğu başarısız olur, kendisi de gereği gibi yönetmeye kaynak ayırmaz. Franchise almanın sonu büyük ihtimalle hüsran olacaktır.

Franchise veren şirketlerin kabiliyetinin anlaşılması ise aynı derecede önem taşır. Marka sahibi iyi niyetle istese bile, franchise sistemini ve markasını yönetmeyi beceremeyebilir, Sonuçta başarı sağlanamaz. İşletmeler kendi başlarına kalırlar.

Hiç iş ve marka yönetmemiş, hep dükkanın başında esnaflık yapmışsa, franchise sisteminin gereklerine, iş dünyasının akışına vakıf değildir, işin üzerinde öğrenmesi ise zordur, hatalar yapar. Büyük ihtimalle heryerden tasarruf hevesine kapılır, işi kilitler.

Hiç ekip yönetmemişse, eğitimi yetersizse, kaliteli ve pahalı elemanları çalıştıramaz, işini bilen sağlam bir kadro kuramaz. Birkaç kere çalışanlarını değiştir, sonra kendi gibilerle, kendisine sadık ama yetersiz bir kadroyla kalır. Büyük ihtimalle kısır çekişmelere dalar, iş çıkaramazlar.

Hissi davranan, hırslı, aklı havada, aşırı risk alan, kişisel ispat kavgası veren vb. gibi “tehlikeli” ortaklar veya yöneticiler işin başındaysa, firmanın içi kısa sürede cadı kazanına döner. Menfaat çatışmaları, dedikodular, güvensiz yaklaşımlar ortalığı kaplar. Büyük ihtimalle alınan risk gerçekleşir, ama faturayı riski alan değil franchise alanlar öder.

Franchise alan adayı, “niyet” ve “kabiliyet” testinden geçen marka ve firmaları incelenmeye başlamalıdır.

KAYDİ BİLGİLER

Firma hakkında aşağıdaki bilgiler mümkünse kaynakları görülerek alınmalıdır.

Firmanın maddi varlıkları nedir, bilançosuna yansıyan hangileri, ortakların şahsında olan hangileri? ortaklar varlıkları firmaya mı koyuyor, kendilerinde mi tutuyor, eşlerine mi kaydırıyorlar

Firmanın ödeme gücü ne durumda, vergi, SSK gibi devlet borcu var mı, banka kredisi ne düzeyde, ödeyebiliyor mu

Firma onaylı bilanço veriyor mu

Marka tescili firmaya mı ait, başkasına ait olan markanın kullanım hakkını mı satıyor

Firmanın tek işi mi var, birden fazla markanın satışıyla mı ilgileniyor

FRANCHISE BİLGİLERİ

Firmanın franchise geçmişi başarılı sayılabilir mi, kapanan, batan, rakipler karşısında ezilen bayileri olmuş mu

Kendi işletmeleri ile mi başlamış, yoksa işletme deneyimi yok mu

Tüm franchise işletmelerin adres ve telefonlarını verdi mi, yoksa bazılarını sakladı, kendisi hakkında iyi konuşack işletmelere mi yönlendirdi

İşletmeler kendinin mi, franchise mı

Kısmen kendisi işletiyorsa hangi yerleri kendinde tutuyor, becerebildiği yerde kendisi para kazanmak gibi bir felsefesi mi var

İşletmeler birbirine rakip olabilir mi, örneğin emlak bürolarında olduğu gibi merkezin ofisi olması müşteriyi oraya kaydırır mı

İşlemeyen yerleri devralıp, rehabilite edip, franchise etme modeli var mı

Büyük şehir ve İstanbul deneyimi yeterli mi

Kaç yıldır faaliyette, kaç yıldır franchise veriyor

Sahiplerinin iş geçmişi ne, yöneticileri hangi firmalardan nasıl bir deneyimle gelmişler

Anlaşmayı ve firma bilgilerini ne zaman veriyor, imzadan önce okumaya zaman tanıyor mu, yoksa aceleye mi getiriyor

FİNANSMAN

Finansman destek paketi var mı,

Bankalar nezdinde makbul bir firma mı

Marka, bankalardan kredi bulmayı kolaylaştırıyor mu

Yatırım miktarı için kesin rakamlar verebiliyor mu

Söylediği fiyatlara çıkarabiliyor mu, diğer franchise alanlar ne diyor

Yatırım harcamalarını vadeli ödetiyor mu

Yatırım harcamaları içinde açıklanamayan pahalılık unsurları var mı

YAYILMA

Nerelerde işletme açtırmış

Ne kadar süre içinde nerelere yayılacak

Başarılı ve başarısız olduğu tipik semtler, bölgeler var mı

Kendine ait işletmeleri nerelerde açmayı tercih ediyor

Birden fazla yer işleten franchise alanlar var mı, nerelere açmışlar

Yeni açılacak yerlere bakan uzman ekibi var mı

Yapılacak yerlerin projesini ücretli mi veriyor ücretsiz mi

FRANCHISE DESTEKLERİ

Pazarlama planı var mı, ne zaman ne etkinlik yapacaklarını biliyorlar mı

Eğitim altyapısı var mı, veriyor mu, ücretli mi

Denetim sistemi var mı, etkin mi

Destek için yeterli personeli var mı

Eleman temininde yardımcı olacak mı

Stok kontrolunda sistem geliştirmiş mi

Özel bilgisayar programları var mı, etkin mi

Yerel tanıtımın rolü ne, etkin yöntemler geliştirmiş mi

Kendine has ürün veya yöntemleri var mı

El kitabı var mı

Satış teknikleri etkin mi

ÖDEMELER

Ürün ve ekipman alımı belli yerlerden mi alınıyor

Satınalma fiyatları uygun mu, alış miktarına göre kademeli mi

Merkezi reklam payı ne kadar, nasıl alınıyor

Reklam fonunun harcamaları raporlanıyor mu, franchise alanlar doğru kullanıldığını düşünüyorlar mı

Franchise alanların reklam fonunun kullanımı üzerinden söz hakkı var mı

Giriş bedelleri ve royalite yörelere göre farklı mı

Duruma, zamana, adama göre farklı ödeme miktarı veya vadesi mümkün mü

BİLGİ KAYNAKLARI 

Franchise alma öncesinde dikkatli bilgi toplamak gerekir. Ancak temel bilgi kaynağı firma olacağı için alınacak bilgiler yetersiz kalabilir. Franchise alanlara gidildiğinde bazen yanlış yönlendirmeler yaşanabilir. Örneğin adayın açmak istediği yere kendi açmak isteyen veya başka yer açılmamasını isteyen birine sorulursa caydırmaya yönelik konuşur.

Rakip görmeyenler doğru bilgi verirler.

İşleyen dükkanlar en iyi bilgi kaynaklarıdır. Dikkatli bir göz tüm işletme sorunlarını, ciroyu, müşteri memnuniyetini kolayca çıkarır.

Rakiplerin işletmelerinden de bilgi alınabilir. Genelde sohbet etmek için ziyaret etmek ve doğrudan niyetini söylemek, bir takım entrikalarla bilgi almaya çalışmaktan daha iyi sonuç vermektedir.

Gazetelerin ve dergilerin girişim sayfaları, her ne kadar firmalardan gelen bilgileri yayınlasalar da, iyi bir derlemedir.

Franchise & More temsilcileri, ücretsiz 1 saat danışmanlık vermekte, ücretli danışmanlık almak isteyenlere coaching hizmeti vermektedir.

UFRAD onaylı ve Franchise & More tarafından verilen “franchise nasıl alınır” seminerleri, kapsamlı bilgi ve uygulama pratiği sunmaktadır.

UFRAD’ın her yıl yayınlanan rehberi, sürekli ve kapsamlı bilgi sunmaktadır.

Franchise fuarları, UFRAD tarafından desteklenmekte ve sektörün birçok firmasını, aynı zamanda yurt dışından gelen markaları kapsamaktadır. Birçok yatırımcı kararını fuar sonrasına ertelemekte, fuarda tüm markaları bir arada görme olanağını kaçırmak istememektedir.

UFRAD tarafından düzenlenen Anadolu seminerleri, “road show” adı altında da yapılmakta, İstanbul dışındaki illerde yatırımcılara marka alternatiflerini sunmaktadır.

Franchise alma kararı öncesinde en iyi bilgi kaynağı, franchise alanlardır. Birden fazla franchise alanla konuşmak ve şu konulara açıklık getirmek şarttır.

Başlangıçta verilen bilgiler doğru muydu

Yatırım miktarı doğru tahmin edildi mi, beklenmedik harcama çıktı mı

Sağlanan donanım ve ekipman uygun muydu

Destek hizmetleri hızlı ve etkin mi, elemanları işten anlıyor mu

Gerekmeden önce destek veriyor mu, yoksa sorun çıktığında mı aranııyor

Eleman sorunları vb. den ötürü destek veremediği durumlar yaşandı mı

Başabaş noktası nerede yakalandı

Başlangıçta yeteri eğitim verdi mi, işbaşı eğitimi anlaşma boyunca sürüyor mu

Karlılık öngörülen seviyede mi

İşi bırakan neleri geri verebiliyor

Ciddi anlaşmazlıklar oldu mu, nasıl çözüldü

Hakemlik kurumu var mı

Sorun yaşandığında makul süre tanıyor mu

Mahkemeye intikal eden anlaşmazlık var mı

Sürekli verilen raporlar neler

Raporlar incelenip değerlendiriliyor mu

Merkezi reklam etkin mi

Yerel tanıtıma destek oluyor mu

Sözleşmenin hangi maddelerini değiştirmek isterdi

Franchise alacaklara ne tavsiye eder