Çocuklara Sorumluluk Bilinci Kazandırmak

Genellikle ebeveynler çocuklarını kendi davranışlarının sonucunu düşünebilen, sorumluluğunu alabilen, farkındalık sahibi ve kendi ayakları üzerinde durabilen insanlar olarak yetiştirmek isterler. Ancak bazen yanlış tavır ve davranışlar nedeniyle istedikleri gibi yetiştiremeyebilirler.

Sorumluluk bilinci sonradan bir anlık eğitimle verilebilecek bir beceri değildir. Sorumluluk bilinci için çocuğun küçüklüğünden itibaren anne, baba ve çevrenin katkılarıyla kazandığı ve geliştirdiği bir beceridir.

Sorumluluk Nedir ve Neden Önemlidir?

Doğuştan gelen mizacın da etkisiyle yetiştirilme tarzının kişiye kattığı bir özelliktir. Anne ve babanın çocuğun yaşına, cinsiyetine, kişilik özelliklerine uygun görev ve sorumluluklar vererek, kendileri de model olarak ve çocuğun kendine uygun işleri yapabilmesine fırsat vererek takdir etmesi ve yönlendirmesi gerekir.

Sorumluluk duygusunun geliştirilmesi çocuğun bir birey olarak gelecekteki hayatını etkiler. Kişinin karar almasında, davranışlarının sonucunun farkında olarak sorumluluğunu alabilmesinde ve yaşadığı zorluklarla mücadele etmesinde önemlidir.

Evde sorumluluk duygusunu geliştiremeyen çocukların davranışlarının sonucunda kendisinin göreceği zararı hesaplayamadığı, öz bakımında eksiklik olabildiği, ödevlerinde, sınavlarında dikkatsizlik, ilgisizlik, başarısızlık olabildiği, sorumluluklarını almak yerine başkalarına yıktığı görülebilir.

Büyüdüğünde de sorumluluk almaktan kaçmak, ilişkileri yürütememek, işlerinde sorumluluk alamamak gibi çeşitli sorunlarla karşılaştığı görülür.

Sorumluluk Bilinci Nasıl Geliştirilir?

Bebekliğinden itibaren ellerini kullanabilmesi, yemeğini yerken kendisinin kaşığı tutmasına müsaade edilmesi, doyduğunda daha fazla yemesi için ısrar edilmemesi, kendi tercihleri olabilmesi, bir şeyi kırdığında öğretici tavırlarla tepki verilerek sonucu düşünmesinin sağlanması, ödevlerini yapmadığında kendisinin olumsuz etkileneceğinin öğretilmesi ve kendi hayatı için sorumluluk almaya teşvik edilmesi gerekir.

Çocuğun yaparak ve yaşayarak öğrendiği dikkate alınmalı ve hatalarında bağırmak yerine uygun şekilde nasıl yapması gerektiği anlatılmalıdır.

Çocuğun hatasını başkaları üstlenmemeli ve onun yerine savunmaya geçmemelidir. Özellikle anne baba ve öğretmenlerin, söz, tutum ve davranışları önemlidir.

Çocuğun rol model aldığı kişiler sorumluluk sahibi ve yaptıklarının sonucunu kabullenen ve çocuğun sorumluluk duygusunu teşvik edecek tavırlar sergilemelidir.