Borsada Maliyet Kavramı
Borsada maliyet konusunu biraz alt başlıkları ile irdelemek faydalı olacaktır. Maliyet nedir ve nasıl hesaplanır? Öncelikle maliyet kavramını parçalara bölelim ve teker teker inceleyelim;
- Alım Satım Arasındaki Farktan Kaynaklanan İşlem Zararı: Yükselecek düşüncesi ile girilen bir pozisyonda fiyat düşer ve satarsınız (ya da stop olursunuz). İşlem kayıplarından kaynaklanan bu tür zararlar trading maliyetlerinin en büyük bölümünü oluşturur.
- Süre Maliyeti: Özellikle uzun vadeli işlemlerde bir pozisyona girersiniz fakat fiyat düşündüğünüz yönde gitmez. Belki aylarca giriş seviyenize yakın bir yerlerde bekler. Sermayenizin zamana karşı bir getirisi vardır. Faiz olarak kısaca ifade edilebilecek bu kavram sermayenizin alternatif ve borsaya göre çok daha riski düşük bir getiri kaynağıdır. Dolayısı ile belirli bir riski alarak girdiğiniz bir pozisyonda aylarca beklemek alternatif getiriden mahrum kalacağınız anlamına gelmektedir. Bu durumda girdiğiniz pozisyonda süre maliyetiniz olacaktır.
- Komisyon maliyeti: İşlem yapabilmeniz için aracı kuruma belirli miktarda ödeme yaparsınız. Dolayısı ile işlem girdiğinizde ödediğiniz komisyondan dolayı eksidesinizdir.
- İşlem süresince gerçekleşen değişken maliyetler: Seansı takip edebilmek için bilgisayar alırsınız, modem ile veri kullanır internete para ödersiniz. Veri sağlayan şirkete para ödersiniz. Seans takibi boyunca yer, içer elektrik harcarsınız. Bunların hepsi işlem yapabilmek için harcanan paralardır ve o işlemlerin üzerinde bir maliyet oluşturur.
- Sizin alternatif kazanç maliyetiniz. İşinizde çalışırken ekranı takip edersiniz. İşiniz aksar zarar edebilirsiniz. Tam zamanlı olarak seans takip ediyorsanız az ya da çok bir geliri bırakarak seans masasının başına geçmişsinizdir. Başka bir işte çalışıyor olsanız ay sonunda bir maaş, sosyal güvenlik olanakları ve benzeri imkanlardan vazgeçip sadece borsa ile ilgilendiğinizde yaptığınız işlemler üzerinde bir maliyet oluşturacaktır.
- Kişisel maliyetleriniz: Borsa yapısı gereği stresi bol (dengeleyemediğiniz sürece) bir uğraştır. Fazla baskı sağlığınız üzerinde ciddi etki yaratabilir. Özellikle kayıp dönemlerinde hissedeceğiniz depresif duygular mücadelesi kolay olmayan ruh halleridir. Borsa ile ilgilenirken bedeninizin etkilenmesi bir maliyet olarak algılanabilir.
Görüldüğü üzere işlemlerimizin sonucunu hesaplarken dikkate almamız gereken pek çok unsur vardır.
Gerçi yukarıda maliyet diye sıralanan unsurların bazıları borsa dışı yaşantı için de geçerlidir. Burada vurgulanmak istenen temel konu, kar ediyorum dediğinizde maliyet hesabınıza katacak dikkatinizden kaçmış bazı unsurlarında bulunabileceğidir.